Fijnschilder Jo van den Brand
 
“Mijn schilderen is te vergelijken met een bergtocht. Het doel (de top) is het eindresultaat van het schilderij”
 
Jo van den Brand (1943) is sinds vele jaren werkzaam als fijnschilder. Hij heeft zich gedurende al die jaren voornamelijk beziggehouden met het schilderen van stillevens. Er vonden van zijn werk veel solo- en groepstentoonstellingen plaats in binnen- en buitenland, waaronder in New York en Bazel. Van den Brand werd al vroeg gegrepen door de kracht van het tekenen. “Als kleine jongen tekende ik al met een zwart conté potlood op een groot vel tekenpapier, als voorbeeld dienden vaak werken van tekenaars of schilders. Mijn opa lijstte ze dan in en signeerde ze dan met “Joke van den Brand”. In mijn tienerjaren ben ik blijven tekenen, totdat in op 14-jarige leeftijd een avondcursus reclame tekenen ben gaan volgen. In die tijd werkte ik in het magazijn van een groot winkelbedrijf, waar ik later als etaleur en reclame schilder actief was. Vanaf begin jaren tachtig werd ik gegrepen door de realistische schilderkunst, een tijd waarin ik gebruik maakte van de BKR-regeling en ik mij steeds beter wist te bekwamen in het realisme. Inmiddels werkte ik samen met een bekende galerie in Amsterdam.
 
Brood op de plank
 
In 1986 startte Van den Brand met het lesgeven in fijnschilderen, inmiddels bestond zijn gezin uit 6 personen. “Mijn collega’s merkten wel eens gekscherend op “fijnschilderen, dat wil niemand leren, het duurt veel te lang vooraleer men naar huis gaat met een schilderij”. Maar mijn hart lag bij het fijnschilderen, ik kon niet anders en nu meer dan twintig jaar later doe ik het nog steeds met veel plezier”
 
De kunst van het toevoegen
 
In zijn recentere stillevens zet hij de beschouwers van het werk wel eens op het verkeerde been. Zo heeft hij bijvoorbeeld voor een expositie een serie trompe l’oeil schilderijen gemaakt, waaronder een paneel waarop een biljet van 5 gulden op ware grootte was geschilderd. De toeschouwers dachten dat het een echt 5 gulden biljet betrof, opgelijmd met een laag vernis erover. Sommigen hebben,  buiten het zicht van de toezichthouder, zelfs geprobeerd om het biljet eraf te peuteren. Het heeft me 3 dagen werk gekost om het te herstellen!  Van den Brand schildert niet iets na maar legt op zijn manier uit wat hij ziet. Zeer realistisch geschilderd, maar vaak met een bijzondere compositie. “Ik wil geen verf zien, maar de huid van en perzik, de roest op een kan, de kleur van een wit ei of het licht van de kleur in de iris van een kind. Ik schilder eigenlijk wat je niet ziet” Om tot een optimaal effect te komen, schildert Jo van den Brand 3 tot wel 10 lagen over elkaar, het eindresultaat is nog steeds flinterdun. Diepte of perspectief in zijn schilderijen verkrijgt hij niet door de dikte van de verf, maar door kleurgebruik, compositie, licht en donker.Van den Brand vervolgt: “De meest gestelde vraag aan mij is: Hoelang doet u over een schilderij? Nou ja, ik ben na elk schilderij een beetje ouder geworden, zeg ik dan. Na een paar honderd schilderijen gemaakt te hebben, slaat dat wel aan natuurlijk!
 
Werkwijze
 
Hoe ik te werk ga? “Alles begint met een globaal idee, hiervan maak ik wat ontwerpschetsen en dat wat me boeit breng ik over op het paneel. Vervolgens schuif ik nog wat in de compositie en bestudeer een tijd lang het tafereel, hierdoor kom ik meestal in de juiste sfeer. De eerste verf ligt op mijn palet, waarna de eerste laag wordt aangebracht. Na droging volgen de tweede, derde, vierde etc. De techniek is belangrijk, maar wat ik met de techniek doe is veel belangrijker. Nu gaat het gevoel de belangrijkste rol spelen. Mijn werkwijze is te vergelijken met een bergtocht. Het doel (de top) is het eindresultaat van het schilderij. Onderweg geniet ik van het schilderen dag in dag uit maanden werk, beetje techniek, oneindig gevoel. Tot het eindresultaat klaar is en ik begin te genieten van het \uitzicht\", de compositie, de kleuren, het thema, etc: Het idee is geboren!"